Staat van het onderwijs

We doen het in Nederland niet goed als we het jaarlijkse rapport van de Onderwijsinspectie en de resultaten van het PISA-onderzoek mogen geloven. 20 procent van de scholen scoort onvoldoende en het niveau van leerlingen op basisvaardigheden gaat steeds verder achteruit. Dat zou komen door het lerarentekort en segregatie van het onderwijs. In wijken met een lage sociaaleconomische status is het lastiger om het onderwijsniveau op peil te houden. Daarom zijn daar ook de grootste lerarentekorten. Ik denk dat er veel belangrijkere oorzaken zijn voor de daling van het niveau.

Leraren komen steeds minder toe aan echt lesgeven omdat leerlingen lastiger gedrag laten zien. Daardoor gaat er voor hen veel meer tijd zitten in het pedagogisch handelen in plaats van zich kunnen focussen op de didactiek. Steeds meer leerlingen hebben een speciale aanpak nodig en dat geldt helaas ook voor sommige ouders. Opvallend genoeg zijn er steeds minder leerlingen met een praktijkschooladvies.

Door het kansrijk adviseren en de gunstige uitslag op de doorstroomtoets, is een groot aantal van de praktijkschooladviezen opgehoogd naar een vmbo-advies. Wij weten allemaal dat een deel van de betreffende leerlingen dat niveau niet aan zal kunnen en later (een faalervaring rijker) weer een plekje zal moeten vinden binnen het praktijkonderwijs.

In het mbo zien we eenzelfde tendens. Toen ik bijna 20 jaar geleden begon in het praktijkonderwijs, kon een enkele leerling doorstromen naar het mbo. Nu kunnen ze het bijna allemaal en zijn ze zelfs in staat om een niveau 3- of 4-opleiding te behalen. Dat terwijl ik het niveau van mijn leerlingen steeds verder achteruit heb zien gaan. Ergens klopt er dus iets niet. Mijn hypothese is dat leerlingen steeds hogere adviezen krijgen, waardoor scholen langzaam en wellicht ongemerkt hun eisen naar beneden zijn gaan bijstellen, om doublure en afstromen te voorkomen. Het niveau van de leerlingen neemt dus alleen op papier toe. Het diploma zelf is feitelijk steeds minder waard. Dat het onderwijsniveau op alle niveaus achteruit gaat, zie ik helaas ook bij onderwijsprofessionals. Ik zie steeds vaker taalfouten in mijn correspondentie. Zelfs in belangrijke documenten zoals een onderwijskundig rapport. Volgens mij is het hoog tijd om deze trend te keren. Laten we met elkaar voor goed onderwijs staan, voordat we straks onderaan de PISA-lijst bungelen.