Europa in met locatie-onafhankelijk onderwijs: 'Het wordt zeker geen feestreis'

Locatie-onafhankelijk les krijgen, dat klinkt misschien als een utopie. Voor een groep studenten van Helicon MBO Den Bosch komt deze droom uit. In een maand tijd trekken dertien reislustige studenten met docenten Bjorn Hillebrandt en Tatjana Fens als digital nomads door Europa. Hillebrandt: ‘Waarom zou je elke dag naar hetzelfde schoolgebouw gaan, als je de wereld hebt om te leren?’

Ouders en studenten verzamelen zich bij de Starbucks op het vliegveld Eindhoven Airport. Nog maar een paar uur en dan gaat de reis echt beginnen. De enthousiaste Amber Leijgraaf (20) is al vaker in het buitenland geweest voor school. Ze kijkt uit naar de reis en de verschillende culturen die ze hoopt te ontdekken. Ze is vierdejaarsstudent van de opleiding Paraveterinair. ‘Ik heb al een paar keer in het buitenland stage gelopen, maar dit wordt toch anders. Ik ben erg benieuwd naar hoe ze in andere landen werken.’

Onderwijsfilosofie

Het project Digital Nomads is volgens docent Bjorn Hillebrandt een goed voorbeeld van de onderwijsfilosofie Breek Los van Helicon MBO Den Bosch. De student mag daar leren op de manier die het beste bij hem of haar past. De docenten zijn er om te helpen bij het ontdekken hoe de student het liefste leert. Op deze manier leren ze dat ze meer in zich hebben dan ze zelf vaak denken. ‘Ik vraag regelmatig aan mijn studenten wat er op hun bucketlist staat en hoe ze deze dromen gaan realiseren. Tot er een moment kwam dat ik deze vraag terugkreeg. Ik ben het onderwijs ingegaan omdat ik vond dat het anders moest. Ik was het kind dat niet in het onderwijssysteem paste, maar ik was wel erg leergierig. Natuurlijk moest ik nu wel met een goed antwoord komen. Ik kreeg hier een week de tijd voor.’

Na een brainstorm met collega Tatjana Fens was het idee voor het project al snel geboren. Hoe zou het zijn als studenten vier weken lang locatie-onafhankelijk onderwijs krijgen? Hij vertelde het aan zijn klas en die stelden hem direct de vraag hoe hij dit zou gaan realiseren. ‘Met hangende pootjes ging ik naar onze directeur’, vertelt Hillebrandt. ‘Haar antwoord verraste mij. ‘Waarom niet tien weken?’ vroeg ze, verwijzend naar het tienwekenproject. Ze pakte de telefoon en besprak het idee met het College van Bestuur. Voor we het wisten, mochten we een plan schrijven.’

Randvoorwaarden

Via een sollicitatieprocedure zijn de docenten de groep gaan samenstellen. De aanmeldingen stroomden binnen en aan de hand van de creatief ingezonden motivaties werden veertien studenten gekozen, waarvan één helaas moest afzeggen. ‘Er waren wel een aantal randvoorwaarden waaraan de studenten moesten voldoen. Een van de eisen was dat iedereen 18+ moest zijn met een positief onderwijsadvies’, vertelt directeur Anita Verbeek. ‘Een van de gekozen studenten had haar tentamen Engels niet gehaald. Ze wilde zo graag mee, heeft daarom heel hard geleerd en de herkansing gelukkig goed gemaakt.’

Onderzoeksvraag

Studeren en onderzoek doen bepaalt een groot deel van het reisprogramma. Met een laptop op zak trekken de studenten door Europa. De reis start in Polen en vanuit daar reizen ze door naar Hongarije, Roemenië en eindigen ze in Griekenland. Fens: ‘We hebben ze duidelijk gemaakt dat het geen feestreis wordt. Het moet allemaal binnen het tienwekenproject dat binnen ons onderwijsprogramma valt.’ De eerste paar weken hebben de deelnemende studenten hun onderzoek voorbereid en in de laatste paar weken trekken ze door Europa. Ze moeten net als gewoonlijk verslagen en opdrachten maken en sluiten af met drie tentamens die in Nederland worden afgenomen.’ Hillebrandt: ‘Elk student heeft een onderzoeksvraag waaraan ze werken in het buitenland. Er is bijvoorbeeld iemand die graag wil kijken naar hoe andere Europese landen omgaan met het klimaatprobleem. Hoe lossen andere Europese landen watervervuiling op?’

Tijdens het ontbijt bespreken docenten en studenten met elkaar wat de plannen voor die dag zijn en wat ze daarvoor nodig hebben. Ze kunnen in teams op pad, maar ook alleen. Een student van de opleiding bloem en vormgeving maakt bijvoorbeeld een portfolio van bloemwerken. Zij gaat langs verschillende bloemisten tijdens de reis. ’Hillebrandt: ‘Aan het einde van de dag komen we weer samen en bespreken we wat ze hebben ervaren.’ Zijn collega vult hem daarin aan: ‘Een team van collega’s staat stand-by voor vragen. Ieder opleidingsteam heeft iemand aangewezen.’

Droom realiseren

De docenten hopen met het Digital Nomads-project te laten zien dat onderwijs overal kan plaatsvinden en dat het ook overal gebeurt. ‘We vinden het belangrijk dat de studenten ontdekken wie ze zijn en waar hun hart sneller van gaat kloppen. Wij helpen ze bij deze zoektocht. Er gebeurt zo veel in de wereld. Waarom verbinden we de verhalen die we tegenkomen niet aan het onderwijs?’, zegt Hillebrandt. De Helicon-directeur is ook aanwezig op het vliegveld om de studenten samen met de ouders uit e zwaaien. ‘Het is een spannend project, maar het sluit goed aan bij onze onderwijsfilosofie. We willen graag bereiken dat studenten leren weer leuk vinden en dagen ze uit om eigen talenten en kracht te laten groeien, zonder concessies te doen aan de inhoud en kwaliteit van het onderwijs. Ik hoop dat ze  terugkomen met een brede lach op hun gezicht en meer zelfkennis. Het is een ervaring voor het leven.’