Leraren te snel weer aan het werk na ingrijpend verlies

Enquête rouw in het onderwijs

Ruim 80 procent van het onderwijspersoneel werkt binnen twee weken na het verliezen van een dierbare. Dat blijkt uit onze enquête, uitgevoerd door DUO Onderzoek, onder werkenden in het onderwijs. Van de ruim 3000 respondenten geeft 34 procent aan dat zij sneller weer aan de slag gingen dan goed voor hen was. Loyaliteit naar de kinderen in de klas, het ontbreken van een vervanger en niet de ruimte krijgen van de leidinggevende of directeur zijn de belangrijkste redenen die hiervoor werden genoemd.

‘Veel leraren zien dat hun leerlingen geen les krijgen als zij het niet geven’, zegt voorzitter CNV Onderwijs Danielle Woestenberg. ‘Ze blijven dan doorwerken, ook al gaat het ten koste van henzelf.’ CNV Onderwijs vindt het belangrijk dat er meer ruimte komt om te rouwen en dat de werkgever daarin moet voorzien. Dat is uiteindelijk ook in het voordeel van de werkgevers. Uit onderzoek blijkt dat 1 op de 10 werkenden in het onderwijs later alsnog langdurig uitvalt. In het hoger beroepsonderwijs is dat zelfs 1 op 5. Naast een langer verlof, kan er qua voorziening ook worden gedacht aan aangepaste werktijden of tijdelijk minder administratieve taken om het onderwijspersoneel te ontlasten. Woestenberg: ‘Scholen hebben daar uiteindelijk zelf ook het meeste baat bij. Want, als er geen tijd is om ingrijpend verlies te verwerken, leidt dat dus geheid tot hogere en langere uitval.’

Moeite met werk oppakken na verlies

Ook vindt ruim de helft (51 procent) van de respondenten het moeilijk om na het overlijden van een dierbare de draad weer op te pakken. Deze leerkrachten stonden naar eigen zeggen vaak als robot of zombie voor de klas, waren vermoeid, vergaten dingen en vonden het daarbij lastig om vrolijk te doen. Een respondent: ‘Ik had moeite met ordehandhaving, oudergesprekken, vergaderingen en de hoeveelheid werk dat tussendoor gedaan moest worden. Ik was niet in staat te multitasken. Het was moeilijk om weer de vrolijke en energieke juf te zijn, omdat ik zo intens verdrietig was.’

Te hoge verwachtingen

Veel leerkrachten ervaren dat er vaak geen enkele fasering of afbakening mogelijk lijkt te zijn blijkt uit het onderzoek. Als je er staat, word je geacht er weer volledig te staan. Tot aan het organiseren van de sinterklaasviering aan toe. ‘Ik heb mijn werk als heel naar en vervelend ervaren, omdat ik de dag na de begrafenis gewoon weer op het werk verwacht werd. Op de dag van de begrafenis werd gevraagd: ‘Je komt morgen toch wel weer werken’?’ aldus een van de respondenten. Het verlies heeft in de ogen van de geënquêteerden ook gevolgen voor de kwaliteit van hun werk: 42 procent denkt dat de kwaliteit van het werk onder het verlies te lijden heeft gehad. Dat raakt ook de leerlingen, waar veel respondenten zich dan ook in open antwoorden zorgen over maken. Woestenberg: 'In het onderwijs wordt te weinig gedacht aan de voordelen van tijdelijke aanpassingen van taken of werktijden. Ook werknemers staan daar zelf weinig bij stil. Maar wat meer lucht in de periode van rouw kan later langdurige uitval helpen voorkomen en is daardoor ook in het belang van de werkgever.' Ruim 90 procent van de geënquêteerden geeft dan ook aan behoefte te hebben aan betere verlofregels rondom het verlies van een dierbare.

Meer begrip rondom rouw

Het is hard nodig dat er meer begrip komt rondom rouw. Daarom werken wij hard aan meer bewustwording binnen organisaties en bedrijven en streven wij naar een betere regelgeving in cao's en de wet. Meer kennis en bewustwording creëert CNV door het - in samenwerking met de rouwdeskundige Manu Keirse - ontwikkelen van een rouwhandreiking. Een verdiepingsslag op het boekje Hoe werkt rouw. Maar ook door webinars en masterclasses te organiseren en ons hard te maken voor een wettelijk rouwverlof. Op dit moment ligt het Panteia onderzoek waaraan we hebben meegewerkt bij de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Op korte termijn komt minister Van Gennip met een reactie op het onderzoek. Daarin zal ze aangeven welke conclusies ze trekt wat betreft het wettelijk regelen van rouwverlof.

Wil je op de hoogte blijven van onze vorderingen? Houd dan onze pagina in de gaten.

NPO 1-interview over rouw in het onderwijs n.a.v. enquête
CNV-rouwdeskundige Loes Dreschler in de studio bij het NPO 1-radiopgramma De Nieuws BV