Het onderzoek vond plaats in 2018. Vorig jaar werden daarvan de internationale resultaten al bekendgemaakt. Deze week zijn ook de nationale rapporten vrijgegeven. Aan Talis 2018 hebben 49 landen meegedaan. Nederland deed voor de derde keer mee in de onderbouw van het voortgezet onderwijs en voor de eerste keer in het basisonderwijs.
Onderwijskwaliteit/personeelstekorten
Schoolleiders geven in het onderzoek aan dat gebrek aan personeel (zowel gekwalificeerd onderwijzend als ondersteunend personeel) hen het vaakst belemmert bij het bieden van hoogwaardig onderwijs. Deze belemmering wordt in Nederland vaker ervaren dan door de schoolleiders in de andere Noordwest-Europese landen.
In het voortgezet onderwijs heeft 13% van de leraren jonger dan 35 jaar de wens om binnen 5 jaar te vertrekken. In het primair onderwijs is dat 18%.
Zeggenschap
Vrijwel alle Nederlandse leraren geven aan betrokken te worden bij de besluitvorming op school. Ook ervaren ze doorgaans veel zeggenschap. Het is daarbij wel opmerkelijk dat Nederlandse leraren in vergelijking met hun Noordwest-Europese collega’s aanmerkelijk minder vaak het gevoel hebben dat ze inspraak hebben in de keuze voor lesmethodes (75% tegenover 90%).
Leraren ervaren wel een cultuur van samenwerking: de verdeling van taken en verantwoordelijkheden wordt schoolbreed gedragen en de leraren ervaren dat er consensus is over de opvattingen over lesgeven en leren.
Waardering
Ondanks dat leraren tevreden zijn met hun werk en in groten getale opnieuw voor dit beroep zouden kiezen, mist de waardering door de maatschappij: slechts een op de drie leraren heeft het gevoel dat het beroep gewaardeerd wordt.
In het voortgezet onderwijs is 58% van de leraren en 78% van de schoolleiders tevreden met het salaris. In het primair onderwijs is dat respectievelijk 25% en 41%.
Stress
Werkstress is hoog in zowel primair als voortgezet onderwijs, respectievelijk 37% en 34%. Bij beide is de grootste veroorzaker te veel administratieve werkzaamheden. Ook bij schoolleiders is dit de voornaamste oorzaak. Met name jonge leraren (onder de 30 jaar) ervaren veel vaker stress in hun werk. Ook grote klassen en relatief veel leerlingen met speciale leerbehoeften zorgen ervoor dat leraren zich vaker gestrest voelen. Zo ervaart 46% van de leraren in het primair onderwijs stress door het moeten aanpassen van lessen voor leerlingen met speciale behoeftes. Nederland, Engeland en Vlaanderen steken wél boven de andere landen uit als het gaat om het bieden van ondersteuning aan leerlingen die dat nodig hebben.
Opleiding/scholing
Nederlandse leraren voelen zich op sommige aspecten minder goed voorbereid door hun lerarenopleiding dan gemiddeld in Noordwest-Europa. Het minst goed voorbereid voelen leraren in Noordwest-Europa zich op het lesgeven aan multiculturele of meertalige groepen, het gebruik van ICT in de les en het ondersteunen van de overgang van leerlingen van groep 2 naar 3.
Leraren en schoolleiders vinden ontwikkeling belangrijk en nemen jaarlijks deel aan één of meer professionaliseringsactiviteiten en worden daarin alleen overtroffen door Engelse leraren.
Klik hier voor de country note met de onderzoeksresultaten van Talis
Klik hier voor de infographic over het onderzoek
Klik hier voor het rapport over het basisonderwijs
Klik hier voor het rapport over het voortgezet onderwijs
