U heeft samen met de andere burgemeesters van de 25 veiligheidsregio’s aangedrongen op het bieden van meer perspectief. Dat heeft het kabinet nu gegeven. Bent u tevreden?
‘In zijn algemeenheid wel. We moeten kijken naar wat nu erger is voor de samenleving. De eerste fase was duidelijk: blijf zoveel mogelijk thuis en moet je toch naar buiten, houd dan 1,5 meter afstand. Vanuit het oogpunt voor crisishandhaving was die helderheid prettig. Nu is er een moeilijkere fase aangebroken. Maar nog maandenlang op slot zagen we niet zitten. Dan zou het middel erger kunnen zijn dan de kwaal. Want wat doet het met het sociaal en psychologisch welbevinden van de bevolking en met de economie?
Door de versoepelingen van de maatregelen ‘heroveren’ mensen hun vrijheid en gaan weer massaal de straat op.
‘Ik merk dat het steeds drukker wordt op straat in vergelijking met de eerste vijf weken. Nu valt het mij ook op hoe rustig het eigenlijk was. Het is weer de drukte zoals een jaar geleden rond deze tijd. Ik zie het verschil bijna niet meer.’
Ongeduldiger
Maakt u zich daarover zorgen?
‘Ik denk dat we ons daar met zijn allen zorgen over moeten blijven maken. Het aantal coronabesmettingen daalt en dus gaan we er weer opuit. Het gros van de mensen probeert zich echt te houden aan de maatregelen. Ik zie en hoor ook wel over situaties waar men wat lakser is. En dat begrijp ik ook wel. Na tien weken kun je niet meer de spanning ophouden als in de eerste week. Alleen, het virus is niet weg. Het kan nog steeds overslaan, zoals nu bij verschillende vleesverwerkingsbedrijven.’
Volgens de media zijn er in de afgelopen periode veel ‘coronabonnen’ uitgedeeld en stuiten agenten en boa’s vaker op agressie op straat.
‘Het aantal bonnen dat is uitgedeeld op Hemelvaartsdag is duidelijk minder dan vier weken daarvoor. We handhaven momenteel alleen op excessen. En echt grote incidenten, zoals in IJmuiden, zijn overzichtelijk. Het zijn geen honderden gevallen. Mensen worden wel ongeduldiger en gaan sneller met een agent of boa in discussie. Ik merk het nu zelf ook. In het begin kreeg ik e-mails met: ‘Burgemeester, het is gevaarlijk buiten en mijn buurman houdt zich niet aan de regels.’ Die ontvang ik nu niet meer. We spreken elkaar er minder op aan. Dat vind ik opvallend.’
Wat moet er gebeuren zodat mensen zich zonder boa aan de 1,5 meter afstand houden?
‘Anderhalve meter, hygiënevoorschriften en geen fysiek contact, zijn makkelijke regels. Daar heb je eigenlijk geen boa voor nodig. Belangrijk is daarom om regelmatig te herhalen waarom de maatregelen er zijn en wat we daarmee bereiken. Vertellen hoe dun de marge is tussen het coronavirus indammen en een plotselinge uitbraak. Je hoeft maar een paar mensen te hebben die besmet zijn en je hebt zo een exponentiële groei. Dat mag echt beter worden uitgelegd door de Rijksoverheid en vaker worden herhaald. Nu lijkt het net – omdat we voornamelijk de daling benadrukken – alsof we bijna op de nul zitten. Maar we zijn er nog niet en dat zal in de zomer ook niet gebeuren. Zolang er geen vaccin is en niet iedereen immuun is, kan het zomaar weer de kop op steken. We moeten ons geen zand in de ogen laten strooien.’
Voorrang
Hoe zorgt u ervoor dat het ook voor agenten en boa’s veilig is op straat?
‘Ik heb groot respect voor agenten en boa’s, net zoals voor zorgmedewerkers. Voor hen is het niet altijd mogelijk om zich aan die 1,5 meter afstand te houden. En hoewel ik ze op het hart wil drukken om niet te veel risico te nemen in deze tijd, is het in hun werk niet te vermijden dat ze mensen soms aanraken. Met coronatests en de uitslag daarvan, moeten ze daarom voorrang krijgen en niet te lang in onzekerheid zitten.
Pieter van Vollenhoven vindt dat boa’s een volledige uitrusting moeten krijgen, inclusief vuurwapen. Eens?
‘Daar zie ik niets in. Het geeft geen garantie dat het geweld stopt. Elk incident is er natuurlijk een te veel. Ik zie de oplossing vooral in een hele goede samenwerking tussen politie en boa’s. In Nijmegen hebben we Veilige Wijkteams, waarin beide goed samenwerken. Daarbij moeten boa’s juist worden geïnstrueerd over hoe ze zichzelf veilig opstellen. Goede vesten en pepperspray zijn verdedigingsmiddelen. Ik kan me voorstellen dat een boa daar ook veel aan heeft. Een gummiknuppel gaat ze daarbij niet helpen, dat is een aanvalswapen. Laat staan een pistool. Nee, daar ben ik dus niet voor!’
Door de maatregelen zijn grote evenementen, zoals de Vierdaagse, afgelast om drukte te vermijden. Toch wordt het steeds drukker op straat?
‘Het was voor ons allemaal een dreun om te horen dat de Vierdaagse dit jaar niet door kon gaan. De reden is goed te verdedigen, te veel drukte brengt risico’s met zich mee. Ook nu de terrassen weer in gebruik zijn, moet je dat niet willen. Het is eigenlijk onverantwoordelijk om op marktpleinen alles open te gooien. Op 1,5 meter is dat prima, maar als iedereen er langs gaat lopen, kan het toch erg spannend worden. Natuurlijk, het geeft mensen plezier en dat is belangrijk. Aan de andere kant schept het ook verantwoordelijkheden voor ondernemer en klant. We gaan echt niet alle terrassen controleren, maar als het te druk wordt, moet je gewoon weggaan. Anders wordt het inderdaad een zomer vol beperkingen.’
